سلامت نیوز:چند سال قبل و با شدت گرفتن خشکیدگی دریاچه ارومیه، پیشنهاد انتقال آب از دریای خزر به این دریاچه مطرح شد تا شاید این دریاچه از خشکیدگی رهایی یافته و از پیامدهای مخرب آن همچون طوفان نمکی پیشگیری شود. اما بعد از انجام مطالعات، این ایده به‌دلیل بروز مشکلات زیست‌محیطی منتفی شد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،بعدتر، انتقال آب از دریاچه وان ترکیه به دریاچه ارومیه مطرح شد، هرچند که به‌طور واضح مشخص نشد پیشنهاد اولیه این طرح را کدامیک از طرفین ارائه داده‌اند اما عیسی کلانتری که آن زمان به‌عنوان رئیس ستاد احیای دریاچه ارومیه فعالیت می‌کرد، این انتقال را راه‌حل نجات دریاچه ارومیه عنوان کرد.
این پیشنهاد بعد از ریاست کلانتری بر سازمان حفاظت محیط‌زیست دوباره مطرح شد. اکنون با وجود آنکه متخصصان محیط‌زیست و حتی معاون محیط‌زیست انسانی سازمان محیط‌زیست با توجه به نتایج مطالعات انجام شده، این انتقال را برای حیات و اکوسیستم دریاچه ارومیه، غیرضروری، مضر و خطرناک می‌دانند اما رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست بر آن اصرار داشته و به‌تازگی گفته هیچ منعی برای انتقال آب وان به ارومیه وجود ندارد.
کمــتر از 2ماه قبل مسعود تجریشی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست و مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه درخصوص آخرین وضعیت این دریاچه گفت: «وضعیت دریاچه در شرایط مطلوبی قرار دارد و حجمی بالغ بر 5میلیارد مترمکعب آب در آن وجود دارد. مقایسه دریاچه با سال92 نشان می‌دهد توانسته‌ایم تراز آب دریاچه را افزایش دهیم.»
او این را هم گفت که هرچند در فصل گرما تراز آب دریاچه به میزان 7سانتی‌متر کاهش یافته اما دریاچه ارومیه وضعیت بحرانی خود را پشت‌سر گذاشته و باید تلاش کرد شرایط را به بهترین وضع ممکن رساند. او اما هیچ اشاره‌ای به انتقال آب از دریاچه وان ترکیه به دریاچه ارومیه نکرد و نگفت با اجرای این پروژه، دریاچه ارومیه به شرایط مطلوب نزدیک می‌شود.
تجریشی 2سال قبل، پیش از بارندگی‌های بهاره کشور که وضعیت دریاچه ارومیه را بهبود ببخشد هم از انتقال آب وان سخنی به میان نیاورد و همان زمان صرفه‌جویی آب در داخل حوضه آبریز دریاچه ارومیه را راه‌حل افزایش تراز آب عنوان کرد.
کلانتری به کدام مطالعات استناد می‌کند؟
همزمان با نخستین روزهای بیان ایده انتقال آب وان به ارومیه، اعلام شد که کشور ترکیه به‌دلیل افزایش سطح آب دریاچه وان و تأثیر بر اکوسیستم آبزیان، علاقه‌مند به انتقال آب این دریاچه به دریاچه ارومیه است. عیسی کلانتری این اتفاق را فرصت ارزشمندی برای نجات دریاچه در حال خشکیدگی ارومیه عنوان کرد اما تجریشی از تمایل غیرمستقیم ترکیه برای این انتقال خبر داد و گفت:«ما تمایلی به انجام این کار نداریم.» با وجود این کلانتری در نشست خبری خود که در نیمه مردادماه و حدود 2هفته قبل برگزار شد، ارتفاع بالاتر دریاچه وان از دریاچه ارومیه و فاصله حدودا 160کیلومتری میان این 2دریاچه را، دلیلی بر امکان‌پذیر بودن اجرای این طرح عنوان کرد و گفت: «مطالعات نشان داده است که آب این دو دریاچه از نظر ترکیبات شیمیایی، تفاوت چندانی ندارد.»
این درحالی است که 2سال قبل، در تیرماه سال96 مسعود تجریشی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان محیط‌زیست با اشاره به انجام مطالعات جداگانه شیمیایی، زیست‌محیطی، بیولوژیکی و فنی در مورد انتقال آب از وان به ارومیه تأکید کرد: «در مطالعه شیمیایی به این جمع‌بندی رسیدیم که این انتقال آب به‌صلاح نیست.»
تفاوت شیمیایی آب دریاچه وان و دریاچه ارومیه را ناصر آق، رئیس پژوهشکده آرتمیا دانشگاه ارومیه نیز تأیید می‌کند. او به همشهری می‌گوید: «با بررسی‌های مشترکی که دانشگاه ارومیه و دانشگاه زوریخ سوئیس انجام دادند مشخص شد که ترکیب آب دریاچه وان با آب دریاچه ارومیه، برای آرتمیا مشکل ایجاد کرده و حیات آن را با خطر جدی مواجه می‌کند.»
آرتمیا، گونه سخت‌پوست کوچکی است که به میگوی آب شور نیز شهرت دارد. آرتمیا همچنین یکی از مهم‌ترین جانداران دریاچه ارومیه است و این دریاچه به‌عنوان مهم‌ترین زیستگاه نوعی از این گونه با نام «آرتمیانا ارومیانا» در دنیا شناخته می‌شود. آرتمیا منبع مناسبی برای کسب درآمد شناخته شده و فعالیت‌هایی برای پرورش آن نیز در حال انجام است.
خطر در کمین آرتمیا
همانقدر که آبگیری و احیای دوباره دریاچه ارومیه به حیات دوباره آرتمیا کمک می‌کند به‌همان اندازه ورود آب از دریاچه وان حیات آرتمیا را به‌خطر می‌اندازد. به‌گفته رئیس پژوهشکده آرتمیا، آب دریاچه وان PH بالایی داشته و اسیدی بودن آن اکوسیستم دریاچه ارومیه را بر هم زده و اجازه رشد به آرتمیا و جلبک‌های تک‌سلولی را نمی‌دهد.
ناصر آق می‌گوید: «پیشنهاد دادیم اگر زمانی به‌عنوان آخرین گزینه قرار است آب دریاچه وان به ارومیه منتقل شود باید آن را تنها به نیمه شمالی دریاچه انتقال داد.
بخش عمده نمک‌ها در بخش شمالی رسوب کرده و کافیست به‌اندازه‌ای آب به این نیمه منتقل شود که جلوی ریزگردهای نمکی را بگیرد. آرتمیا در جنوب دریاچه قرار دارد و این نیمه باید با آب‌های خود منطقه احیا شود.» 2ماه قبل شورای اسلامی شهر ارومیه با دعوت از مدیرعامل یک مؤسسه خیریه فعال در حوزه بین‌المللی به بررسی دوباره انتقال آب دریاچه وان به دریاچه ارومیه پرداخت.
مدیرعامل این مؤسسه که در خبرهای منتشرشده از حضورش در شورای شهر ارومیه، اشاره‌ای روشن به ارتباط فعالیت‌های خیریه او با طرح انتقال آب وان به ارومیه نشده است، به بیان جزئیات این طرح پرداخت و ترکیب شدن آب 2دریاچه را بدون ایراد و مورد تأیید دانشگاه‌ها عنوان کرد. مدیرعامل مؤسسه خیریه اعلام کرد: تأثیر اجرای پروژه انتقال آب دریاچه وان به دریاچه ارومیه بر اشتغال‌زایی و افزایش درآمد روستاییان مؤثر است.
نظر شما